Sun Microsystems dołącza do zwolenników wolnego oprogramowania: wywiad z Patrykiem Finchem

Zadaliśmy Patrykowi Finchowi, liderowi projektu OpenSolaris Content i jednemu z ludzi zajmujących się w firmie FLOSS-em, pytania, które — jak wierzymy — mogą być interesujące dla każdej osoby używającej i ceniącej Wolne Oprogramowanie.
Wywiad został przeprowadzony przed konferencją JavaOne i oficjalnym wydaniem Javy na wolnej licencji.
Związki Suna z Wolnym Oprogramowaniem
1. Jakiego rodzaju pracę wykonujesz dla Suna?
W Sunie zajmuję się FLOSS-em — tak więc spędzam większość czasu czytając i pisząc o tym, pomagając działom produktów, sprzedaży, marketingu zrozumieć kwestie biznesowe i społecznościowe, i ogólnie popierając Otwarte Źródła. Lubię to robić.
2. Wydaje się, że ostatnio Sun bardzo się zmienił, nastawiając się na FLOSS. Możesz nam coś powiedzieć o zmianach w filozofii i modelu biznesowym tej firmy?
Jak najbardziej. Sun przeszedł znaczną przemianę po paru ciężkich latach. Powiedziałbym, że dało nam to głębszy wgląd w to, co liczy się na naszym rynku — niemal oświecone poczucie własnej korzyści. Oczywiście Sun pozostaje biznesem, ale takim, który rozumie, że opensource to najlepszy model rozwoju oprogramowania, i że Wolne Oprogramowanie prowadzi do zdrowszych rynków oprogramowania. Jeśli wytwarzasz i sprzedajesz oprogramowanie, możesz zrobić jedną z dwóch rzeczy. Możesz rozwijać je w zamkniętym pomieszczeniu i inkasować od ludzi pieniądze za jego używanie, lub możesz robić to otwarcie, pozwolić ludziom używać oprogramowania za darmo (w końcu po jego napisaniu i tak nie ponosisz już żadnych kosztów) i potem pobierać opłaty za rzeczy, których klient nie może lub nie chce robić samodzielnie. Wierzymy, że ten drugi model działania opisuje sposób, w jaki w przyszłości będzie działał rynek oprogramowania. I musisz to mieć na uwadze. Sun produkuje infrastrukturę sieciową. Infrastruktura z natury jest otwarta i używana przez duże organizacje, które chcą kompetencji od dostawcy usług IT. Tak więc wierzymy, że nadchodzący rynek oprogramowania, który będzie zdominowany przez Wolne Oprogramowanie, jest dobrym połączeniem dla naszego biznesu.
3. Jaka jest relacja między Sunem a twórcami Wolnego Oprogramowania? (tzn. czy jesteśmy waszymi klientami, czy też częścią tej samej społeczności pracującej dla tych samych klientów?)
Uważam, że wszyscy odgrywamy kilka ról jednocześnie. Na poziomie indywidualnym deweloper może kupić stację roboczą Suna lub jeden z naszych pakietów wsparcia i oczywiście jest wtedy dla nas naszym klientem, ze wszystkim co się z tym łączy. Ale nie sądzę, by Sun postrzegał deweloperów Wolnego Oprogramowania jako rynek, raczej jako społeczność, w której uczestniczy — jak określił to Jonathan Schwartz: "deweloperzy nie kupują rzeczy, oni przyłączają się do rzeczy". Są społeczności, do których jesteśmy dołączeni, takie jak GNOME czy X.org, i takie, które stworzyliśmy, i do których dołączyli inni, jak OpenOffice.org czy OpenSolaris. W niektórych przypadkach wszyscy pracujemy dla tych samych klientów, ale uważam, że rozwój społeczności jest naprawdę udany, skoro jesteśmy częścią tej samej społeczności pracującej dla zróżnicowanego zbioru klientów.
4. Gdyby Sun uwolnił całe swoje wolne oprogramowanie, nastawilibyście się bardziej na zarabianie pieniędzy na sprzęcie i usługach — w takim przypadku jakie otwarte standardy byłyby stosowane dla sprzętu, np. FreeBIOS lub inny wolny BIOS dla BIOS-u?
Cóż, nie jestem pewny, czy do końca zgadzam się z tym pytaniem. Zarabiamy więcej pieniędzy na oprogramowaniu teraz, gdy jest otwarte. Odchodzimy od tego, by nasi klienci płacili jednorazową opłatę licencyjną i być może zdecydujemy, by płacili za subskrypcję lub wsparcie (które, jak przypuszczam, miałeś na myśli mówiąc "usługi"). Co do twojego pytania, wydaliśmy OpenBoot na nowej licencji BSD i wiem, że jest używane na różnych platformach sprzętowych, włączając w to projekt OLPC, chociaż nie jestem pewny, czy jest uznawane za formalny standard. Nie wiem jakie, o ile w ogóle, mamy plany dotyczące wolnego BIOS-u. Sun już uwolnił niektóre projekty sprzętowe: projekt układu T1 w projekcie OpenSPARC został opublikowany na licencji GPL w zeszłym roku.
5. Czy w firmie istnieje podział na zwolenników wolnego oprogramowania/sprzętu i zwolenników niewolnego oprogramowania, czy też firma całkowicie przestawiła się na Wolne Oprogramowanie? Sądzisz, że podobny podział istnieje w innych firmach (np. HP)?
W Sunie jest około 35.000 ludzi i zawsze będą istnieć różnice zdań. Istnieje dość otwarta kultura wewnątrz firmy (np. blogs.sun.com). Jednocześnie ukierunkowanie firmy na Wolne Oprogramowanie jest raczej dobrze udokumentowane. Jonathan Schwartz stwierdził, że całe nasze oprogramowanie będzie wolne i otwarte and we've been delivering against that. Nie mogę wypowiedzieć się na temat innych firm, ale wydaje mi się, że choć ich filozofie się różnią, to ludzie wszędzie są tacy sami.
6. Jak według ciebie wygląda porównanie wolnego oprogramowania i sprzętu?
Sądzę, że różnice są mniejsze niż się ludziom wydaje. Mimo że społeczności deweloperów otwartego sprzętu będą mniejsze, to gdy popatrzysz na przedsiębiorstwa mogące wyprodukować żywotne komercyjne dystrybucje otwartych produktów, zobaczysz, że wciąż potrzeba masy krytycznej. Jeśli chcesz produkować układ ze specyfikacji OpenSPARC, możesz (tak mi się wydaje, nigdy nie próbowałem) wysłać swoje specyfikacje do fabryki, która wyprodukuje ten układ za ciebie. Tak więc bariery jakie trzeba pokonać, by wejść na rynek sprzętu są niższe, niż się to ludziom może wydawać, ale w przypadku oprogramowania są wyższe, niż ludzie by się tego spodziewali.
7. Czy uważasz, że SPARC na GPL będzie tym samym dla procesorów, co "otwarta" architektura IBM PC dla komputerów? Czy Sun zamierza być firmą, która ustala standardy?
To trochę czepialskie z mojej strony, ale zauważę, że ciała standaryzujące powinny ustalać standardy, a następnie rynki je wdrażać. Ale odpowiedź na twoje pytanie jest twierdząca, mamy nadzieję, że wiele z technologii, jaka pochodzi od Suna stanie się standardem w przemyśle. To możliwe jedynie, kiedy ograniczysz kontrolę do takiego stopnia, aby inni mogli implementować i rozwijać standard. To właśnie stało się z architekturą PC w latach 80., a nie nastąpi moim zdaniem ze "standardem" takim jak Microsoft Office Open XML. Ciężko znaleźć kogoś, kto by go implementował.
W przypadku OpenSPARC dwie firmy skierowały do produkcji swoje własne wersje: Polaris Micro w Chinach i SimplyRISC, który jest koncernem anglo-włoskim. Oba wyprodukowały projekty dla wbudowanej przestrzeni. To dokładnie to, na co mieliśmy nadzieję. Wspomniane przedsięwzięcia są tymi, o których wiem, może ich być więcej.
8. Co dla Suna robi dużą różnicę między GPLv2 a GPLv3?
Dla Suna nie ma dużej różnicy między wersją 2. a 3. Jesteśmy włączeni w definiowanie wersji 3., ale zagadnienia, które dla niektórych wydają się być kontrowersyjne, jak np. klauzula DRM i klauzula usług sieciowych, są dla nas prawdopodobnie mniej znaczące niż dla innych dużych producentów oprogramowania. Próba poradzenia sobie z patentami na oprogramowanie jest interesująca — myślę, że wszyscy wiemy, iż są one istotne, że mają potencjał bycia szkodliwymi dla innowacji, i że zajęcie się nimi będzie trudne.
9. Mówi się o podwójnym licencjonowaniu Solarisa na CDDL i GPLv3. Czy to pewny plan, a jeśli tak, to kiedy może się to stać?
To jeszcze nic pewnego. Nie sądzę, by ktokolwiek podejmował decyzję związaną z GPLv3, dopóki nie jest skończona. Sun konsultował się niedawno ze społecznością OpenSolarisa i opinie były bardzo zróżnicowane. To interesująca perspektywa, ale warto mieć na uwadze, że CDDL jest również wolną licencją i wydaje się ona być bardzo popularna wśród społeczności.
Decyzje dotyczące licencji OpenSolarisa nie leżą tylko w gestii Suna. W ich podjęciu uczestniczyć będzie też OpenSolaris Governing Board (OGB). Podwójne licencjonowanie na GPL nie może być poważnie rozważane, dopóki ta licencja nie zostanie skończona i przejrzana przez wszystkie zainteresowane strony.
10. Możesz opisać wpływ, jaki wasze przyjęcie GPLv3 może mieć na Wolne Oprogramowanie, czy może nawet szerzej — na cały przemysł oprogramowania (włączając w to kontrowersje dotyczące tej nowej licencji)?
Wydaje mi się, że byłoby to korzystne dla społeczności Wolnego Oprogramowania, ale musisz sobie zdać sprawę, że jesteśmy na innej pozycji niż niektóre pozostałe firmy z branży. Naprawdę nie mogę się wypowiadać na temat konsekwencji dla innych firm. Ale skłaniam się do opinii, że ważna jest zdolność do przedefiniowania, co składa się na licencję Wolnego Oprogramowania. Technologia i jej wpływ na zmiany prawa w czasie — twoja licencja prawdopodobnie też ich potrzebuje.
11. Czy Sun uczestniczy w jakikolwiek sposób w pracach nad GPLv3? Czy wysyłaliście FSF jakieś sugestie lub propozycje? Jeśli nie, to jakie by one mogły być?
Tak, mamy miejsce w GPLv3 Committee B, jesteśmy aktywnie zaangażowani w rozwijanie licencji. Jak na razie GPLv3 nie jest ukończona, właśnie widzieliśmy ostatni szkic i wspieramy wysiłki FSF, aby wersja 3. była licencją do przyjęcia dla wszystkich.
12. Sun ogłosił, że wyda Javę jako Wolne Oprogramowanie na GNU GPLv2. Kiedy możemy oczekiwać wolnej wersji Javy?
8. maja 2007 Sun ogłosił wydanie w pełni budowalnej wersji Java Development Kit (JDK) dla Java Platform Standard Edition (Java SE) na GPLv2. W dodatku Sun ustanowił Interim Governing Board dla społeczności OpenJDK. Sun ogłosił również, że implementacje bazujące na OpenJDK mogą używać Java SE 6 Technical Compatibility Kit (JCK), aby uzyskać kompatybilność ze specyfikacją Java SE 6.
Mniej niż rok po tym, jak ogłosiliśmy nasz zamiar opublikowania technologi Java na licencji GPLv2, osiągnęliśmy nasz cel. Teraz społeczność FLOSS ma dostęp do implementacji Java Platform Standard Edition, Enterprise Edition i Micro Edition jako wolnego oprogramowania na GPL. Będziemy kontynuowali współpracę ze społecznością Javy i FLOSS, aby określić przyszłość technologii Java.
Pięcioma członkami Interim Governance Board dla OpenJDK Community są Doug Lea, Dalibor Topic, Fabiane Biznella Nardon, Mark Reinhold, Simon Phipps.
13. Nawet pomimo tego, że Java jest powszechnie używana, wiele osób narzeka m.in. na jej wolne działanie. Czy istnieją jakieś rozwiązania tych problemów (może teraz deweloperzy Wolnego Oprogramowania mogliby wam pomóc)?
Wydaje mi się, że narzekania na wolne działanie Javy wynikają z doświadczeń z dużo starszymi wersjami JRE (Java Runtime Environment). Wydajność obecnego JRE jest naprawdę bardzo dobra - Sun ma duży zespół inżynierów zajmujących się Javą już wiele lat. Jeśli uważasz, że Java jest wolna polecałbym wypróbowanie Java SE 6, opublikowanej pod koniec zeszłego roku. W wielu przypadkach wydajność aplikacji na nowej JVM (Java Virtual Machine) jest lepsza niż natywnie skompilowanego kodu - JVM może ciągle optymalizować wydajność. Blog Dave'a Dagastine'a (szefa zespołu wydajności Java SE) zawiera na ten temat więcej informacji. Jest też DTrace — narzędzie do monitorowania i diagnozowania działania systemu i aplikacji w Solarisie 10. Jest dużo bardziej zaawansowane niż jakikolwiek inne narzędzie tego typu i pozwala na szybszy i bardziej dogłębny tuning. Dostawcy DTrace są wbudowani w Javę SE 6, więc zdecydowanie zalecamy wypróbowanie go na OpenSolarisie. Na koniec muszę wyjaśnić, że oczekujemy na wkład deweloperów wolnego oprogramowania w wydajność i stabilność JDK, ale sami również w nie inwestujemy.
14. Jakiego typu jest wasz związek z OpenOffice.org i jakie są wasze plany na przyszłość dotyczące tego projektu?
Jak wiesz, Sun jest największym indywidualnym udziałowcem OOo i rozpoczęliśmy ten projekt w 2000, więc chciałbym powiedzieć, że mamy wspaniały układ z projektem OOo.
Oczywiście, zdajemy sobie sprawę, że zewnętrznym deweloperom nie było łatwo współtworzyć kod OOo w przeszłości, ale od tego czasu wiele się nauczyliśmy i czujemy, że zrobiliśmy postęp. Mam nadzieję, że teraz jesteśmy bardziej wyczuleni na pomaganie deweloperom we wniesieniu wkładu do kodu źródłowego. Są świeże przykłady rozszerzeń jak eksport do PDF i tagi inteligentne, które, jak mi się wydaje, zostały wprowadzone przez niezwiązanych z Sunem członków społeczności OOo. To było dla nas pouczające doświadczenie.
Sun pomaga kolejny raz jako mentor na Google Summer of Code, tak jak w poprzednich dwóch latach. Spodziewamy się także mieć silną obecność w tegorocznej Konferencji OOo (w uroczej Barcelonie) i staramy się, żeby nasi deweloperzy pracowali na zewnątrz ze społecznością - np. spotykają się oni z członkami społeczności w Hamburgu.
Sun wciąż pozostaje głównym dawcą kodu do OOo, ale dołącza coraz więcej osób prywatnych i firm. Jak na razie społeczność prowadzi rozwój wielu portów i lokalizacji, ale uważam, że zobaczymy większy rozwój funkcjonalności ze strony społeczności. To bardzo ważny i bardzo udany projekt.
15. Pytanie dotyczące zaangażowania Suna w DRM. Czy projekt DReaM jest wciąż aktywny i do czego zmierza, jakie są plany Suna z nim związane?
Nie znam żadnych planów dotyczących DReam, ale powód rozpoczęcia projektu — fakt, że wszystkie systemy DRM były własnościowe — miał sens. Trzeba mieć nadzieję, że jeśli dostarczyciele treści będą nalegać na używanie DRM, będą robili to w sposób, który nie wypacza rynku. Wydaje się, że w przemyśle odbywają się jakieś rozmowy dotyczące odejścia od DRM, włączając w to Apple, które do pewnego momentu mocno wspierało DRM. Osobiście mogę zrozumieć stosowanie DRM jako środka bezpieczeństwa, ale pomysł implementacji wybrakowanej technologii by chronić stare modele biznesowe, wydaje się być krokiem wstecz. Powinniśmy szukać możliwości, jakie niesie ze sobą technika.
Pytania techniczne
16. Dlaczego Solaris nie ma menadżera zarządzania zależnościami pakietów? Czy istnieją plany, aby jakiś dołączyć w przyszłości?
Wiele osób o to prosi — ale, szczerze mówiąc, nic nie wiem o żadnym konkretnym planie. Ian Murdoch (znany z Debiana) właśnie dołączył do Suna, gdzie będzie zajmował się platformami operacyjnymi. Mamy także bliski związek ze społecznością Ubuntu, więc myślę, że możemy się od nich wiele nauczyć. Nie mówię, że wkrótce ujrzymy w OpenSolarisie apt-geta, ale byłoby to interesujące.
17. Sun często porównywał Solarisa z (GNU/)Linuksem. A jak porównanie z innymi, może bardziej podobnymi systemami, jak np. FreeBSD?
FreeBSD jest raczej podobny do Solarisa na desktopie, masz rację, i obsługa sprzętu wydaje się być dobra. Z mojego doświadczenia z FreeBSD wynika, że w zasadzie jest to system podobny do innych wolnych desktopów, jak GNU/Linux i Solaris. Max Bruning napisał ostatnio dość dobry artykuł [http://www.opensolaris.org/os/article/2005-10-14_a_comparison_of_solaris__linux__and_freebsd_kernels/] porównujący jądra OpenSolarisa, Linuksa i BSD. Co do BSD jako biznesu: nie sądzę, żeby to zadziałało, bo licencja jest bardzo liberalna, pozwala firmom brać bez dawania w zamian. GNU/Linux zaistniał na rynku i duże firmy zainwestowały w niego spodziewając się zwrotu z tej inwestycji. Z nową licencją BSD nie ma się tej pewności. Co nie znaczy, że nie jest to pierwszej klasy system operacyjny.